Czym jest gwint i jego skok?
Gwint to śrubowe nacięcie na wewnętrznej lub zewnętrznej powierzchni walcowej lub stożkowej. Wyróżnia się wiele ich rodzajów. Do najpopularniejszych należą: gwinty trapezowe, stożkowe, trójkątne i okrągłe. Ruch obrotowy elementu z gwintem zewnętrznym powoduje przesuwanie się go względem elementu z gwintem wewnętrznym (żeńskim). Elementy gwintowane występują w wielu dziedzinach ludzkiego życia od przemysłu maszynowego po butelki z mlekiem i ich zakrętkami działającymi na zasadzie gwintu.
Trzy główne cechy gwintu:
– średnica
– rodzaj
– skok
Skok gwintu to przesunięcie osiowe gwintu po jednym obrocie śruby.
Jak zmierzyć gwint suwmiarką?
Średnicę mierzonego gwintu najlepiej zmierzyć za pomocą suwmiarki, natomiast skok gwintu najłatwiej jest zmierzyć wzorcem gwintu. W przypadku braku wzorca możemy również użyć suwmiarki lub grzebienia pomiarowego do skoków gwintów metrycznych lub calowych. Tego typu sprzęt jest przydatny, gdy pomiary są wykonywane bardzo często. Z kolei suwmiarka to przyrząd bardziej uniwersalny w sam raz dla przeciętnego Kowalskiego. Jego podstawową funkcją jest wykonywanie precyzyjnych i dokładnych pomiarów w krótkim czasie. Powinien pojawić się w każdym domu i warsztacie.
Jeśli mierzymy gwint calowy centymetrową suwmiarką możemy skorzystać ze wzoru na zmianę jednostki:
1 cal = cm*0,39370
cal równa się centymetr razy 0,39370
Budowa Gwintu – Infografika
1. Pomiar średnicy gwintu
(Wszystkie pomiary zaokrąglamy do 0,1 mm).
Średnica zewnętrzna
W przypadku gdy nie posiadamy przy sobie katalogu gwintów aby obliczyć średnicę wałka przy użyciu szczęk suwmiarki mierzymy jego średnicę (łącznie z gwintem) w najszerszym punkcie.
Przy gwintach zewnętrznych metrycznych średnica D gwintu jest pomniejszona o jego skok P mnożony przez 0,1 więc musimy wykonać obliczenia.
Średnica gwintu = D – (P*0,1)
Średnica gwintu = 20 – (2,5*0,1) = 20 – 0,25 = 17,75 mm
– D średnica mierzonego otworu lub wałka (w gwincie M20 to 20)
– P skok mierzonego gwintu (w gwincie M20 to 2,5)
Średnica wewnętrzna
Średnicę wewnętrzną gwintu mierzymy przy użyciu szczęk wewnętrznych co może być trochę trudniejsze z powodu ich rozmiaru.
Przy gwintach wewnętrznych metrycznych, można przyjąć, że średnica gwintu D jest pomniejszona o jego skok P, czyli przy gwincie M20 o 2,5mm.
Średnica gwintu = D – P
Średnica gwintu = 20 – 2,5 = 17,5mm
-
Pomiar skoku gwintu
Skok gwintu czy też, fachowo: przesunięcie osiowe na jednym obrocie śruby możemy zmierzyć suwmiarką jak i specjalnymi wzorcami.
W pierwszym przypadku obie szczęki suwmiarki (ruchomą i nieruchomą) umieszczamy na wierzchołkach sąsiadujących ze sobą gwintów i dokonujemy pomiaru.
Drugą opcją jest skorzystanie grzebienia do gwintów, prostego, manualnego urządzenia wyposażonego w paski z ząbkami o różnym rozstawieniu. W celu dokonania pomiaru szukamy odpowiedniego szablonu pośród mierników i przykładamy je do momentu aż znajdziemy ten idealnie wypełniający wszystkie jego zagłębienia na całej długości blaszki. Na mierniku będzie znajdować się informacja o skoku danego gwintu. Tego typu narzędzia wykonywane są dla obu rodzajów gwintu.
Trzeci sposób to użycie próbnika gwintu, narzędzie wyglądające jak płytka ponawiercana różnej średnicy otworami, która jest na tyle gruba aby w każdym otworze był wycięty również gwint. Sposób korzystania z takiego narzędzia jest prosty. Wkręcamy dany wałek w różne dziury aż znajdziemy idealnie pasującą.
3 Podsumowanie pomiarów
Na ostateczny typ gwintu wpływają dwie powyższe wartości. Nazwę śruby uzyskamy, porównując otrzymane rezultaty z danymi zawartymi w tabeli rozmiarów. Jeśli nasz pomiar nie będzie pasował do żadnego z podanych w niej gwintów, musimy powtórzyć pomiary.