WSTĘP – KOMPATYBILNOŚĆ GWINTÓW
W celu zapewnienia kompatybilności i możliwości w doborze, wszystkie gwinty zostały znormalizowane. W przypadku istniejących i nowych aplikacji, konieczne jest określenie rodzaju gwintu, aby zagwarantować prawidłowe połączenie złącza.
Poniższy poradnik ma za zadanie pomóc Państwu w poruszaniu się między różnymi standardami gwintów aby łatwiej jej identyfikować.
Gwint BSP – British Standard Pipe – Rurowy – Whitwortha
Gwinty BSP lub Whitwortha stanowią rodzinę standardów, które zostały przyjęte na arenie międzynarodowej z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych. Ten typ jest oparty na gwincie w kształcie litery V o kącie nachylenia 55 ° z zaokrąglonymi grzbietami, jak pokazano na rysunku poniżej.
Budowa Gwintu BSPT:
W przypadku gwintu zgodnego z BSP, główna średnica gwintu jest nieco mniejsza niż rzeczywista średnica zewnętrzna rury, a mniejsza średnica będzie bardzo bliska (mniejsza niż) wewnętrznej średnicy gwintu żeńskiego.
Istnieją dwa rodzaje standardu BSP:
BSPP (walcowe): Zarówno część męska jak i żeńska są równoległe. Połączenia BSPP są szeroko stosowane min. w Wielkiej Brytanii, Europie, Azji czy Australii. Należy pamiętać, że gwinty walcowe wymagają dodatkowego uszczelnienia z zewnątrz.
BSPT (stożkowe): Gwinty zewnętrzne są zwężane, a gwinty wewnętrzne są zwykle równoległe. Stożkowe charakteryzują się dodatkowo tym, że nie wymagają dodatkowych uszczelnień, ponieważ uszczelniają się na stożku.
Gwinty BSP są oznaczone literami, z których każda reprezentuje typ gwintu i związane z nim standardy.
ZNACZENIE LITER – O JAKI STANDARD CHODZI?
G: równoległy zewnętrzny i wewnętrzny (ISO 228, DIN 259) – BSPP – Walcowy
R: stożek zewnętrzny (ISO 7, EN 10226, BS 21, JIS B 0203) – BSPT – Stożkowy
Rp: Wewnętrzny równoległy (ISO 7-1, EN 10226) – BSPT
Rc: stożek wewnętrzny (ISO 7) (Whitwortha) – BSPT
Rs: zewnętrzny równoległy (BS 21) – BSPT- Przestarzały
WYJAŚNIENIE W KWESTII SZCZELNOŚCI TYCH GWINTÓW:
ISO 7: Gwinty rurowe, w których wykonuje się uszczelnienie na gwintach.
ISO 228: Gwinty rurowe, w których nie są wykonane uszczelnienia na gwintach.
Uwaga: Każdy rozmiar gwintu jest oznaczony numerem, który ma niewiele wspólnego z faktycznym rozmiarem gwintu. Ta rozbieżność wynika ze zmian w praktykach przemysłowych normalizacji gwintów rurowych. Dlatego zawsze porównuj wymiary z rzeczywistymi rozmiarami wymienionymi w tabelach.
RYSUNEK UKAZUJĄCY USZCZELNIENIE SIĘ GWINTÓW NA STOŻKU:
Gwint NPT / NPS – Rurowy Briggsa
NP – National Thread Pipe
Ten gwint rurowy został stworzony w oparciu o gwint z kątem nachylenia 60 ° w kształcie litery V ze spłaszczonym grzbietem. Jest szeroko stosowany min. w Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie.
Wyróżniamy dwa rodzaje gwintów NP:
NPS: Gwint prosty, co oznacza, że części męskie i żeńskie są równoległe i nie uszczelniają się na gwincie.
NPT: Gwinty stożkowe, które oznaczają, że przy połączeniu części żeńskiej z męską uzyskujemy szczelność na gwincie. Ten typ zdecydowanie dominuje w popularności względem NPS.
Poniższy rysunek przedstawia budowę gwintu NPT.
Gwint Metryczny ISO
Kształt gwintu metrycznego jest w układzie litery V z bocznym kątem nachylenia 60 °. Gwinty wewnętrzny i zewnętrzny są względem siebie równoległe. Zaś gwinty metryczne, są dostępne w różnych rozmiarach podziałki dla danej średnicy, tj.: zwykły skok gwintu i drobnozwojny. Gwinty ze zwykłym skokiem mają domyślny rozmiar podziałki. Natomiast gwinty drobnozwojne posiadają mniejsze rozmiary podziałki i są rzadziej używane. W rezultacie, zwykłe skoki gwintu są identyfikowane tylko według średnicy, podczas gdy drobnozwojne są rozpoznawane przez średnicę, a także rozmiar podziałki.
Gwinty metryczne występują w dwóch różnych rozmiarach podziałki dla danej średnicy:
Ze zwykłym skokiem gwintu: mają domyślny rozmiar podziałki i są najczęściej używane. Są zgodne z ISO 724 (DIN 13-1).
Z drobnozwojnym skokiem gwintu: mają one mniejszy rozmiar podziałki, a w oznaczeniach wymaga się średnicy podziałowej. Są zgodne z ISO 724 (DIN 13-2 do 11).
UWAGA: GWINTY NPT I BSP NIE SĄ ZE SOBĄ KOMPATYBILNE I NALEŻY O TYM PAMIĘTAĆ.
Tabela Gwintów BSP
Rozmiar Gwintu [cal] | Ilość Zwojów na Cal | Skok Gwintu w [mm] | Średnica Zewnętrzna [mm] | Średnica Wewnętrzna [mm] | Długość Pomiarowa w [mm] |
1/8 | 28 | 0.907 | 9.728 | 8.565 | 3.97 |
1/4 | 19 | 1.337 | 13.157 | 11.445 | 6.012 |
3/8 | 19 | 1.337 | 16.662 | 14.95 | 6.35 |
1/2 | 14 | 1.814 | 20.955 | 18.633 | 8.164 |
3/4 | 14 | 1.814 | 26.441 | 24.12 | 9.525 |
1 | 11 | 2.309 | 33.249 | 30.292 | 10.391 |
1 1/4 | 11 | 2.309 | 41.91 | 38.953 | 12.7 |
1 1/2 | 11 | 2.309 | 47.803 | 44.846 | 12.7 |
2 | 11 | 2.309 | 59.614 | 56.657 | 15.875 |
2 1/2 | 11 | 2.309 | 75.184 | 72.227 | 17.463 |
3 | 11 | 2.309 | 87.884 | 84.927 | 20.638 |
4 | 11 | 2.309 | 113.03 | 110.073 |
Tabela Gwintów NPT
Rozmiar Gwintu [cal] | Ilość Zwojów na Cal | Skok Gwintu [mm] | Średnica Zewnętrzna [mm] |
1/8 | 27 | 0.94082 | 10.29 |
3/8 | 18 | 1.41122 | 13.72 |
1/2 | 18 | 1.41122 | 17.15 |
3/4 | 14 | 1.81432 | 21.34 |
1 | 14 | 1.81432 | 26.67 |
1 1/4 | 11 1/2 | 2.20878 | 33.4 |
1 1/2 | 11 1/2 | 2.20878 | 42.16 |
2 | 11 1/2 | 2.20878 | 48.26 |
2 1/2 | 11 1/2 | 2.20878 | 60.33 |
3 | 8 | 3.175 | 73.03 |
4 | 8 | 3.175 | 88.9 |
4 | 8 | 3.175 | 114.3 |
Porównanie Gwintów NPT / NPS z BSP
Rozmiar Gwintu [cal] | Ilość Zwojów na CAL | Ilość Zwojów na CAL |
1/4 | 18 | 19 |
1/8 | 27 | 28 |
3/8 | 18 | 19 |
1/2 | 14 | 14 |
3/4 | 14 | 14 |
1 | 11 1/2 | 11 |
1 1/4 | 11 1/2 | 11 |
1 1/2 | 11 1/2 | 11 |
2 | 11 1/2 | 11 |
2 1/2 | 8 | 11 |
3 | 8 | 11 |
3 1/2 | 8 | 11 |
4 | 8 | 11 |
5 | 8 | 11 |
6 | 8 | 11 |